Lederhosen i Dirndl: Co kryje się za miłością do tradycyjnych strojów?

Filmy i muzyka odgrywają dużą rolę w popularyzacji wizerunku austriackich strojów na całym świecie. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych przykładów jest film „Dźwięki muzyki”, opowiadający o śpiewającej rodzinie Trapp, który przyczynił się do promowania tej kultury.

Jednak w Austrii Lederhosen i Dirndl to znacznie więcej niż tylko filmowe rekwizyty czy alpejskie stereotypy. Pasja i przywiązanie do tych strojów są prawdziwe. W Austrii tradycyjne stroje ludowe są noszone przy wielu okazjach i są integralną częścią codziennego życia. Zarówno dawniej, jak i dzisiaj, pełnią funkcję odzieży roboczej, szczególnie w rolnictwie, restauracjach czy hotelach.

Zarówno kobiety, jak i mężczyźni w zwiewnych spódnicach Dirndl i solidnych Lederhosen zawsze wyglądają świetnie: elegancko, ale bez przesadnej formalności. Stroje te są chętnie noszone podczas wizyt w tradycyjnych winiarniach „Heurigen” czy na mszach. Często zastępują garnitury i kostiumy na weselach czy podczas formalnych spotkań biznesowych. Symbolizują głębokie korzenie ludzi w ich regionie, odzwierciedlają regionalne pochodzenie, wspólnotę i autentycznie pielęgnowane tradycje. W swojej pierwotnej formie są po prostu doskonałe – prawdziwie autentyczne.

Skąd pochodzą Dirndl i Janker

Słowo „Tracht” wywodzi się ze staroniemieckiego słowa „Draht(a)”. Określało ono nie tylko odzież roboczą drwali, ale także reprezentacyjne stroje wyższych sfer. Dla pracującej ludności strój ludowy miał przede wszystkim dwie funkcje: musiał być praktyczny i dostosowany do codziennego użytku. Tkanina używana do szycia Dirndl była tania i zazwyczaj składała się z wełny lub lnu. Tylko uprzywilejowane wyższe klasy mogły sobie pozwolić na jedwab, bawełnę czy inne szlachetne materiały. Mężczyźni nosili Lederhosen podczas pracy w lesie i polowań. To drugie – a co za tym idzie także możliwość noszenia ubrań z delikatnej skóry – aż do XX wieku było zarezerwowane wyłącznie dla szlachty.

W połowie XIX wieku stroje ludowe zaczęli odkrywać dla siebie „letnicy” (Sommerfrischler) – zamożni mieszkańcy miast odwiedzający alpejskie regiony. Nawet cesarz Franciszek Józef I był entuzjastycznym zwolennikiem tradycyjnych strojów. Dla niego specjalnie została stworzona przez salzburskiego producenta strojów ludowych Jahn-Markl unikalna barwa nazwana „altschwarz”.

Strój ludowy jako strój codzienny

Kiedyś Dirndl i Lederhosen były tradycyjnym strojem ludności wiejskiej, dziś są nieodłącznym elementem uroczystości i wesel. Wielu miłośników tradycji ma w swoich szafach po kilka Dirndl lub Lederhosen. W Austrii pielęgnowanie tradycji jest integralną częścią życia.

Aż siedem przekazywanych przez wieki zwyczajów rękodzielniczych wciąż świadczy o autentyczności tego rzemiosła i zostało wpisanych na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Niezależnie od tego, czy mowa o produkcji „Juppen” z regionu Bregenzerwald, pasów ozdabianych haftem z piór strusich, czy o złotych czepcach, wszystkie te dzieła powstają z niezwykłą starannością, ręcznie i z dbałością o detale. Każdy egzemplarz jest prawdziwym unikatem.

Kolor zdradza pochodzenie

Podczas zakupu prawdziwego Dirndl lub Lederhosen, oprócz dopasowania i okazji, ważną rolę odgrywa również region. Barwy stroju odzwierciedlają lokalne zasoby naturalne i charakterystyczne cechy danego obszaru.

• W pobliżu jezior dominują odcienie niebieskiego.
• W regionach zalesionych przeważa zieleń.
• Odcienie szarości nawiązują do gór lub soli, które są tam obecne.

Każdy kolor niesie ze sobą historię i tradycje regionu, z którego pochodzi strój.

Czy wiedzieliście, że...

... istnieje specjalny kodeks dotyczący noszenia Dirndl? To, gdzie wiązana jest kokarda fartucha, nie jest przypadkowe i ma swoje znaczenie. Oto, co kokarda zdradza o noszącej ją kobiecie:

• Kokarda po prawej stronie: Zakochana, zaręczona, zamężna
  Jeśli kokarda jest zawiązana po prawej stronie, oznacza to, że kobieta jest już w związku.

• Kokarda po lewej stronie: Singielka, wolna i bez zobowiązań
  Gdy kokarda jest zawiązana po lewej stronie, oznacza to, że kobieta jest niezamężna i nie jest w stałym związku. Może stąd wzięło się słowo „anbandeln” (flirtować), ponieważ noszenie kokardy po lewej stronie sygnalizuje otwartość na nowe znajomości.

• Kokarda z tyłu: Żałoba
  Jeśli fartuch jest zawiązany z tyłu, oznacza to, że nosząca Dirndl kobieta jest wdową.

Czy Austriacy czyszczą swoje Lederhosen? A może lepiej tego nie robić?

Jeśli chodzi o Lederhosen, niepranie jest zazwyczaj najlepszą opcją. W przeciwieństwie do Dirndl, ślady użytkowania są integralną częścią Lederhosen i podkreślają ich autentyczność oraz wyjątkowy charakter.

Dopiero gdy spodnie nabiorą odpowiedniej „patyny” – tłustej powłoki i przetarć – zyskują prawdziwy, unikalny wygląd. Taki efekt nie pojawia się z dnia na dzień, ale trzeba go „wypracować” przez noszenie, noszenie i jeszcze raz noszenie! Jednak jeśli skóra stanie się zbyt twarda, konieczna będzie profesjonalna pielęgnacja.